Gupik potocznie nazywany pawim oczkiem należy do rodziny, piękniczkowatych Poecilidae. Po raz pierwszy jej naukowy opis ukazał się z rąk naukowca Petersa. Nazwę rybki zawdzięczają angielskiemu duchownemu, który jako pierwszy sprowadził je do Europy Johna Guppy’ego. Skąd pochodzi? Dokładnie nie wiadomo. Naukowcy zajmujący się specjalistycznymi badaniami twierdzą, że z wysp Trinidadu, Martyniki i St.Thomas. W XIX wieku ryba ta była masowo rozprzestrzeniana w krajach Afryki, Azji, obydwu Ameryk. Powodem jej niesamowitej popularności była jej żarłoczność. Zjadała ona potężne ilości larw komarów zapobiegały ich rozwojowi, a co za tym idzie rozprzestrzeniania się malarii. Mówi się, że ta rybka uratowała życie dziesiątek tysięcy osób. Kiedy zaś rozpoczęła się jej kariera akwariowa? Nie wiem, lecz do dziś jest bardzo popularną rybą polecaną szczególnie tym hodowcom, którzy zaczynają swoją karierę lub zakładają akwarium w celu ozdoby mieszkania, a nie mają czasu zajmować się tymi stworzeniami.Są to małe rybki, które są bardzo lubiane przez rzeszę akwarystów. Dlaczego? Ponieważ między innymi bardzo łatwo się rozmnażają i są mało kłopotliwe, jeśli chodzi o ich utrzymanie. W naturze bardzo łatwo jest określić różnorodność płciową gupików. Samce są chude, wzorzyste i z pełną gamą kolorów. Ich długość dochodzi do 3 cm w hodowli akwarystycznej czasami do 4 cm, ponieważ mają dłuższe i pokaźniejsze ogony. Samice różnią się tym, że mają spiczasty pyszczek i zaokrąglony brzuch, zaś rozmiary ich długości dochodzą do 6 cm. Po za tym mają krótsze płetwy i na ogół są skromniej ubarwione. Naturalnym ich kolorem jest kolor szarosłomkowy z białym spodem głowy i brzuchem. Samce tylko na swoim ciele i na płetwie ogonowej posiadają wzór. Tworzą go kolorowe plamy ciemne kropki i poziome kreski. Płetwa ogonowa u samca przybiera duży i różnorodny kształt, zależny od odmiany. Płetwa grzbietowa posiada charakterystyczne ostre zakończenie. Płetwa odbytowa jest przekształcona w wąski i ruchomy pas. Służy, jako system zapładniania u wszystkich żyworodnych piękniczkowatych..
Z całą pewnością mogę stwierdzić, że opisywane rybki mogą wspaniale prezentować się do akwarium ogólnego i przede wszystkim najlepiej będą tam pasowały. Dobierając ryby do naszych pawio oczek należy pamiętać o dwóch szczegółach;
*nie wolno umieszczać ryb o dużych rozmiarach, ponieważ mogą uznać gupiki za bardzo dobry pokarm,
*nie wolno umieszczać ryb, które będą objadać wspaniałe ogony gupików.
Ja osobiście polecam takie ryby jak: Danio, kardynałki, łagodne żyworódki, prętniki, gurami oraz małe zbrojniki. Nasza ryba nie jest dość wymagająca, jeśli chodzi o warunki, jakie mają panować w akwarium. Należy jednak pamiętać o kilku podstawowych rzeczach. Mianowicie zaczynając od wielkości zbiornika, najodpowiedniejszym będzie 50-60 litrowy. Podłożem może być kilku-centymetrowa warstwa żwiru wraz z ozdobnymi kamieniami czy korzeniami. Zadbajmy o dobre oświetlenie w zbiorniku i prawidłowo działający filtr z grzałką. Aby nasze akwarium dobrze się prezentowało powinniśmy umieścić rośliny. Nie chodzi tu tylko o względy estetyczne, ale m.in. o bezpieczeństwo naszego przyszłego narybku. Gupiki lubią od czasu do czasu podskubać sobie jakąś roślinkę, dlatego z tych bardziej delikatnych rezygnujemy. Fachowcy w branży akwarystycznej zdecydowanie polecają do takiego rodzaju zbiornika rzadko spotykane paprotnice i wgłębkę wodną. Przykłady innych dobrych roślin: nurzaniec śrubowy, strzałki, zwartki, bakopy, ludwigie. Jeśli chodzi o warunki wodne ryby nasze są tolerancyjne, lecz nie wolno nam przesadzać z tymi warunkami. Powinniśmy zachowywać stałe parametry wody. Gupiki wytrzymują temperaturę w granicach od 16 do 35’C. Odpowiednią temperaturą, w której najlepiej będą się rozwijać to 22-26’C. Gdy będziemy trzymać nasze rybki w zimnej wodzie zaniknie im kilka cech. Np. cecha rozmnażania czy tracą kolory, są również podatne na choroby. Odczyn wody powinien być zbliżony do obojętnego, lekko zasadowy (7,0-7,5 pH). W niektórych pismach przeczytałem, że przy hodowli gupików do ich wody należy dodawać sól. Najlepiej, aby ona była morska, lecz jak nie mamy może być kuchenna. Proporcja soli wynosi jedna łyżeczka na 10 L wody. Gupiki powinny mieć stale czystą wodę. Jak wiemy wszystkie ryby gatunku żyworódki wydzielają duża ilości szkodliwych toksyn, dlatego powinniśmy w swoim akwarium założyć filtr biologiczny. Do tego raz w tygodniu powinniśmy wymienić 30% wody, aby była ona świeża.
W skład ulubionego menu gupików wchodzą larwy owadów podawane żywe i mrożone. Bardzo lubią jeść też plankton, serce wołowe skrobane, sztuczny pokarm poczynając od suszonego planktonu kończąc na specjalistycznych karmach dla gupików.
To, co wielu hodowców ceni u gupików jest prostota rozmnażania. Zapłodnienie następuje w ciele samicy. Dlatego jak sama nazwa wskazuje żyworodne rybki małe powstają przez wyklucie się z jaj w momencie porodu, co sprawia, że w naszym akwarium widzimy już mały narybek. U samców, gdy dokładnie się przyglądając widzimy zamiast płetwy odbytowej narząd kopulacyjny. Gdy pod lupą będziemy obserwować narząd płciowy samca dostrzeżemy, że jego koniec jest haczykowaty po to, aby zakotwiczył się w samicy, co będzie ułatwiało zapłodnienie. Dobrze zadbane samce i będące w odpowiedniej kondycji dążą prawie nieustanie do kopulacji. Zaloty wyglądają tak, jak ,,popisywanie się” przed partnerka. Trwa to tak długo, aż samiec zbliży się do samicy i z doskoku wprowadza końcówkę gonopodium do otworu płciowego samicy. Tam aplikuje pewną dawkę nasienia, które częściowo zapładnia jaja, a częściowo zostaje magazynowane. Takie nasienie w postaci porcji może być gromadzone i gotowe do użycia w samicy około 1 roku. W tym czasie partnerka może wydać na świat kilka miotów narybków, lecz za każdym razem coraz mniej pokaźne ilościowo. Okres ciąży u gupików trwa od 3 do 6 tygodni. Wszystko to jest uwarunkowane warunkami panującymi w zbiorniku. Przeważnie trwa około 30 dni. Warto dodać, że samica zaraz po urodzeniu młodych zjada je. Dlatego powinniśmy zadbać o to, aby po urodzeniu jak najszybciej odizolować ją od młodych. Nie konieczne jest takie rozwiązanie, gdy w naszym akwarium jest bardzo dużo roślin rozłożystych. Powoduje to, że narybek może łatwo się schować. Ale jest większe prawdopodobieństwo ze więcej młodych nie przetrwa. Młode rodzą się w nocy albo nad ranem. Młode gupiki szybko rosną. Odżywiane odpowiednią karmą i żyjącymi w odpowiednich warunkach szybko wkraczają w świat dorosłości.
Pawie oczko należy do gatunków drobnych, gdzie samice są małych rozmiarów. Samce są miniaturowe. Istnieją w Meksyku gupiki, których samce są większych rozmiarów niż samice. Zaś w Wenezueli odkryto gatunek gupików karłowatych. Dochodzą one do rozmiarów 3 cm-samce i 1, 8 cm-samice. Wymieniłem sporo tutaj zalet. Starałem się określić, dlaczego hodowcy tak bardzo lubią je mieć w swoim akwarium. Można wnioskować , że większość z nich zaczynała właśnie od hodowli gupików i dlatego czują do nich duży sentyment.